Hem çevreye verdikleri zararlar hem de kaynakların sınırlı olması nedeniyle fosil yakıtların alternatifi olabilecek yenilenebilir enerji kaynaklarının bulunmasına ve yaygınlaştırılmasına yönelik çabalar gün geçtikçe artıyor. Güneş enerjisi, akarsu ve dalgaların kinetik enerjisi, rüzgâr enerjisi, jeotermal enerji ve biyokütle enerjisi en bilinen alternatif enerji kaynakları.
Güneş Enerjisi
Güneş’in merkezinde meydana gelen nükleer tepkimeler sonucu Güneş’in kütlesinin bir kısmı enerjiye dönüşür. Devasa bir kütleye sahip olan Güneş (kütlesi Dünya’nınkinin yaklaşık 330.000 katıdır) alternatif enerji kaynakları arasında belki de potansiyeli en yüksek olanı. Çünkü Güneş’ten Dünya’nın yüzeyine 90 dakika boyunca ulaşan enerji Dünya’nın bir yıllık enerji ihtiyacını karşılayacak güçte. Ancak günümüzde güneş enerjisini diğer enerji türlerine (örneğin elektrik, ısı) dönüştüren teknolojiler %100 verimle çalışmıyor. Dolayısıyla Dünya’ya ulaşan güneş enerjisinin tamamından yararlanılamıyor. Bilim insanları bu amaçla kullanılan yöntemlerin verimliliğini artırmak için çalışıyor. Güneşlenme süresi ve güneş ışınlarının geliş açısı da güneş enerjisinden verimli bir şekilde faydalanmada etkili olan faktörler.
Güneş enerjisinden elektrik enerjisi elde etmede yaygın olarak kullanılan iki yöntem var. İlki güneş panellerinde kullanılan güneş gözeleri yani fotovoltaik hücreler. Güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine çeviren güneş gözeleri yarı iletken malzemelerden (örneğin silisyum) üretilir. Güneş ışınları güneş gözelerine çarptığında yarı iletken malzemeler tarafından soğrulur ve elektron açığa çıkar. Açığa çıkan elektronlar bir elektrik devresinin bir parçası olduğunda elektrik enerjisi elde etmede kullanılabilir.
Günümüzde ticari olarak üretilen güneş gözelerinin enerji verimliliği yaklaşık %20. Güneş gözelerinin tasarımı ve üretildiği malzeme güneş enerjisini elektrik enerjisine dönüştürme verimini etkiliyor. Özellikle malzeme bilimi ve mühendisliği alanında çalışan bilim insanları daha verimli güneş gözeleri geliştirmek için araştırmalar yapmaya devam ediyor.
Güneş’ten enerji elde etmenin diğer bir yöntemi ise termal güneş enerjisi sistemleri. Aslında bu yöntemin uygulamalarına evlerin çatılarına yerleştirilen güneş kolektörlerinden aşinayız. Bu sistemlerde güneş enerjisi soğrulup bir akışkana örneğin suya ısı olarak aktarılır. Termal güneş enerjisi sistemlerinde güneş enerjisi her zaman elektrik enerjisine dönüştürülmez, evlerin ısınma ve sıcak su ihtiyacını karşılamak için de kullanılabilir. Evlerde tüketilen enerjinin büyük bir kısmı ısınma ve su ısıtma amacıyla kullanılır. Çatılardaki güneş kolektörleri güneş enerjisini doğrudan elektrik enerjisine dönüştürmez ancak elektrik kullanmadan suyu ısıttığı için büyük oranda elektrik tasarrufu sağlar.
Güneş enerjisi sayesinde herhangi bir ek sisteme ihtiyaç duyulmadan da enerji tasarrufu yapılabilir. Güneş enerjisinden doğrudan enerji elde edilmeden, dolaylı olarak da yararlanılabilir. Örneğin güneş ışığının aydınlatma ve ısıtma özelliklerinden yararlanılan binalar tasarlayarak ve binaları etkin bir şekilde yalıtarak enerji tasarrufu yapılabilir. Basit gibi görünen bu yöntemler sayesinde evlerdeki enerji tüketimi %30-50 azaltılabilir.
Geleneksel mimaride çeşitli yöntemler sayesinde insanlar pasif güneş enerjisinden yararlanıyordu.
Bir Yorum Yaz